კასტინგი - ისტორია და მახასიათებლები

ანოტაცია

კასტინგის პროცესი  ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი  ფაქტორია ფილმის შექმნისა და ზოგადად, კინოს განვითარების გზაზე. თითქმის ყოველთვის, როდესაც  ჩნდება კითხვა, თუ რას ვეძებთ პერსონაჟის ხასიათში, ფაქტობრივად,  ვპასუხობთ კასტინგის დროს დასმულ შეკითხვებსაც.  ძირითადი სირთულეებიც  სწორედ ამ ეტაპიდან იწყება.

რობერ ბრესონი  წიგნში „ჩანაწერები კინემატოგრაფზე“, ერთმანეთს ადარებს პროფესიონალ და არაპროფესიონალ მსახიობებს, მათთან მუშაობის თავისებურებებზე საუბრობს და  ამით, თითქოს პასუხს სცემს მთავარ კითხვას - თუ,  რისი მიღება გვინდა კასტინგის შედეგად. წიგნში „ჰიჩკოკი/ტრიუფო“ (Hitchcock/Truffaut 1966), იგივე თემა სხვადასხვა პოზიციიდანაა განხილული. ალფრედ ჰიჩკოკი კასთინგის ამოცანებზე პერსონაჟის ხასიათიდან გამომდინარე საუბრობს. სიდნი ლუმეტი წიგნში „ფილმის კეთება“ (Making Movies), მსჯელობს მსახიობის უნარზე, თავიდანვე ამოიცნოს პერსონაჟის ბუნება და ქცევის მოტივაცია.

ადამიანის გარეგნობასა და  ხასიათში მახასიათებლების  ძიება  მნიშვნელოვანი, ხშირად ხანგრძლივი პროცესია და სწორედ კასტინგის დროს განისაზღვრება - მსახიობის  პლასტიკის, ფაქტურის, მზერის, ღიმილის, უტყვი მიმიკისა და სხვა უნარებზე დაკვირვებით.

ფილმზე მუშაობის დაწყების ამ ეტაპზე რეჟისორის წარმოდგენა პერსონაჟის ხასიათზე  უკვე ჩამოყალიბებულია (მან, ცხადია, უკვე იცის მომავალი ფილმის ამოცანა, გმირების  ბუნების მთავარი შტრიხები). შესატყვისი მონაცემების პროფესიონალი, ან არაპროფესიონალი  მსახიობის  შერჩევა, უშუალოდ,  კასტინგის დროს უნდა მოხდეს. ამან კი, უნდა გაამართლოს მიზანი - თავიდანვე გამოიკვეთოს პერსონაჟების სახეებისა და ქმედების მთლიანი სისტემა, იდეის ირგვლივ ჩამოყალიბდეს და  შეიკრას  სივრცე  გმირის  ბუნებრივად წარმოსაჩენად. რაც, თავის მხრივ, აუცილებელი და მნიშვნელოვანი პირობაა კინოსურათის ერთიანი კონსტრუქციის ასაწყობად.

ნეგატიური თვისებების გამოსახატად, მსახიობები და ქრისტიანობამდელი პერიოდის ხელოვანები ეძებდნენ მარტივ მიმიკურ ნიშნებს, როგორებიც შეიძლება ჰქონოდა შესაბამისი ხასიათის მსახიობს. მსგავსება ხშირად მიიღწეოდა ცხოველთან ასოცირებული მიმიკურ-სახასიათო შტრიხების მიხედვით.

ტიპაჟი, რომელსაც ხასიათის მიხედვით ეძებდა კინო - ესაა რამდენიმე ათასი, ფსიქოსახასიათო დეტალის ერთობლიობა, ერთმანეთისაგან გამომდინარე ნიუანსები, რომლებსაც ეძებენ პროფესიონალები.

XX საუკუნის 20-იან წლებში სიურრეალიზმმა და გერმანულმა ექსპრესიონიზმმა მხატვრული სახის შემსრულებლის არჩევის პროცესი რადიკალურად შეცვალა - მინიმალურმა ემოციამ გარეგნობაში, ექსპრესიული ხასიათები ჩაანაცვლა და პირიქით, მკვეთრმა შტრიხებმა მიმიკასა და გარეგნობაში, ფუნქცია შეიძინეს. სტატიაში განხილულია  კასტინგის  სხვადასხვა თავისებურება და მახასიათებლები.